Gotûbêjekî Li Ser Çepgirî Û Neteweperwerîyê Bi Fuat Onen Ra

Kekê Fuat Onen li ser Facebookê di 22yê Cotmeha 2020 da nivîsekî bi zimanê tirkî "Egemen ulus solcuları" yê li ser “çepgirên neteweyê serdest” weşand. Ez nivîsên bi zimanê tirkî yên Kurdan naxweynim û min vê nivîsê nedîtibû û ji xwe min ê nexwenda. Di 23yê Cotmehê da Şemdettin İşikli di Facebookê da kurdîya vê nivîse (Çepgiriya Neteweyê Serwer) weşand, dibe ku ewî wergerandibe ser zimanê me. Hingê cara pêşî min nivîsê dît û li binî jî min vê şiroveya xwe nivîsî:

Serhad Bapîr: Çewa ku îslamîstîya baş ya Tirka tune ye, her wusa çepgirîya wan ya baş jî tune ye. Ew hemû versîyonên parastina wan îmtîyazên miletê serdest in li ser me Kurdan. Çepgirîya Tirkan em dizanin ka çewa hevalbendê dewleta xwe ye, lê çepgirîya Kurd jî gelek xirapkarîyê li Kurdayetîyê kir, ew bûn bargirê zimanê tirkî di nav Kurdan da û her wusa jî dijminê neteweperwerîya miletê xwe. Her çiqas îstîsna hebin jî, çapemenîya rêxistinên Kurdan yên salên 1970 - 80 yan, şahidîya vê yekê dikin. Pirsgirêk, di îdeolojîya çepgirî û komunîstî bi xwe da heye.

Li ser van dîtinên min kekê Fuat Onen wusa bersiva min da:

Fuat Onen: Serhad Bapîr têgiha dijberî çepgirîyê ne neteweperwerî lê rastgirî ye. Yên li Bakurê Kurdistanê Kurdewerî nûjen kirin û serxwebûnxwazî piştî bêdengîyeke dirêj ji nû de zindî kirin jî çepgirên Kurdistanî bûn ne ku rastgir bûn. Li gor konjonktur û hewayê pênase kirina têgihan ne rast e. Hûn dikarin rastgir bin û dijî sosyalîzmê têkoşîneke îdeolojîk jî bidin. Lê divê berî her tiştî analîzên we bi rastîya welêt re guncav be.

Bûyerên 50 sal berê û tevgerîn siyasî û hişmendîya wê demê pêwîste bê nirxandin û rexnekirin. Lê ne bi vê uslûba cenabê te. Ku sedemên her nebaşîyê di çepgirîyê de dibîne.

Biqasî ku ez zanim li tu derê dinyê neteweperwerên miletê bindest bi vê uslûbê şerê çepgirê xwe nekirine. Ji xwe neteweperwerên Kurdistanê yên klasîk jî şerekî wisa nakin. Yên vê dijberîyê dimeşînin çepgirên kevin û neteweperwerên nû ne.

Erê rast e pirsgirêkên çepgirî û komunîzmê heye. Lê pirsgirêkên rastgirî û kapitalizma we tuneye? Kolonyalîzm bixwe ne encama rastgirî û kapîtalîzmê ye?

Li ser van dîtinên wî yên li ser van dîtinên min, min van tiştên xwarê nivîsî:

Serhad Bapîr: Kekê Fuat ez ne berpirsîyarê rastgiran im û tu carî jî min vî libasî li xwe nekirîye û vê etîketê li xwe danenîye. Ez dibêjim ku “çepgirên Kurd bûn bargirê zimanê tirkî di nav Kurdan da û her wusa jî dijminê neteweperwerîya miletê xwe. Her çiqas îstîsna hebin jî, çapemenîya rêxistinên Kurdan yên salên 1970 - 80 yan, şahidîya vê yekê dikin.” Ev nayê wê maneyê ku rastgirên Kurd hebûne û tiştên baştir kirine.

Ez bi te ra hemfikir im, dema ku tu dibêjî “Yên li Bakurê Kurdistanê Kurdewerî nûjen kirin û serxwebûnxwazî piştî bêdengîyeke dirêj ji nû de zindî kirin jî çepgirên Kurdistanî bûn ne ku rastgir bûn.“, lê bi şertekî, ez dibêjim ku van tiştan hemû bi zimanê tirkî kirin, her wusa jî bi tirkîya rojnameya Cumhurîyetê û ya TDK (Sazîya Ziman Ya Tirk).. Di zimanê tirkî da tercîha rêxistinên Kurdan ew tirkîya kemalîstan bû, ne ya muhafazekarên Tirk. Ev tercîha ziman xala wan ya hevbeş bû bi çepên Tirkan ra. Ev Tirkîya “nûjen” ya kemalîstan anagorê tirkîya “Tercuman”ê ya muhafazekaran, zêdetir xirabî li zimanê kurdî kir bi destê rêxistinên Kurdan. Lewra di tirkîya muhafezakaran da gelek gotinên erebî hebûn ku eynî gotin di kurdî da jî hebûn û ku ew hiş û aqil hebûya, dikaribû bi zimanê kurdî lê di nav vî zimanî da, bi van gotinên erebî sîyaset bihata kirin, lê wusa nebû: Hemû “klasîkên” marksîzmê ji alîyê çepên Tirk yên kemalîst va hatibûn wergerandin û weşandin. Çepên Kurdan jî qûtê xwe ji vê pirtûkxaneyê dixwarin. Çepên Tirkan yên kemalîst dikaribûn di gotina “Kurdistan”ê da Lenîn jî sansor bikirina!

Di salên 1970 yan da slogana “Kurda ra Azadî” ji alîyê piranîya çepên Kurd va dihate redkirinê, bi sedema “çima tenê ji Kurda ra azadî? li Tirkîyê miletên din jî dijîn û her wusa jî proleterya ya hemû miletan yek in û ew çîna bindest e û hwd.”.

Birca Zembîlfiros, 1998, grafîka li ser metal bi asît, 19,5x17,5 cm

Di kovara Rizgarîyê da, bi argumentên çepgirîyê û her wusa dîsa bi zimanê tirkî “neteweperestîya miletên bindest pêşverûtî ye” dihate gotinê, lê ev tevger ji alîyê hemû rêxistinên çepgirên Kurd va wek “burjuva milliyetçileri” ango neteweperstên burjûwazîyê dihate binavkirin. Tu dewlemendên Kurd li pişt Rizgarîyê tunebûn, lê dîsa jî wusa jê ra digotin. Gelo çima? Lewra li gor ideolojîya Marksîzmê neteweperwerî îdeolojîya burjûwazîyê ye, di dîrokê da, piştî şoreşa Fransayê (1787) derket, di dema xwe da rolekî pêşverû leyîstîye û niha (modeya wê derbasbûye û) bûye xwedîyê rolekî paşverû!

Kurdên ku dixwazin neteweperwerîyê fêhmbikin, divê berçavkên Marksîzmê ji ber çavê xwe derînin. Diroka neteweperwerîyê diçe bi hezaran salan dûr. Wek mînak: Dema ku arteşa qerase ya Farisan berîya 2500 salan çend caran hat Yunanîstanê talan û dagirkir, Yunanan bi xêra neteweperwerîya Yunanî xwe dane hev, reqabeta di nav xwe da dane alîyekî û bi vî awayê ji wan hat ku artêşa Farisan bişkînin. Edebîyat, teatro û diroknivîsîya dewlemend ya Yunanîstana hingê, şahidîya vê neteweperwerîyê dikin. Û ev ne neteweperwerîya wekî ya Tirkan ya êrişkar, talankar û îstîlakar e, ev parastina miletê Yunan, medenîyeta Yunan, Yunanîstana hingê û demokrasîyê ye, li himberê Farisên talanker û despot. Lê di warê pênasîya neteweperwerî da asoya berçavkên Marksîstan nagihîje 300 sal berîya niha, Ehmedê Xanê yê me jî, lê tenê heta 200 sal berîya niha diçe!

Bajar , 2005, grafîka li ser linoleûm û  şîrêj, 32x32 cm

Çewa ku rengên jîyanê ne tenê reş û sipî ne, sîyaset jî ne tenê komunîst û kapitalîstî, çepgir û rastgirî ye. Di navbera dêr û mizgeftê da meriv ne mecbûr e ku yekî hilbijêre, dibe ku bawerîya meriv bi her duyan jî neyê, dibe ku meriv kesekî bê ol be, an jî bala xwe bide ol - molên din. Di nasnameya sîyasî da dibe ku meriv lîberal, sosyal demokrat, humanîst, xwezaperest û hwd. be jî. Çima îllahî divê meriv bikebe nav qalibên çepgirtî û rastgirtîyê? Lewra çepgirtî anagorê rastgirtîyê xwe motîve dike û beravajîyê vîya jî rasgirî dike.

Komunîstên Kurd xwe komunîstên herî baş dibînin û rexne li komunîstên Tirk, Faris û Ereban digrin û dibêjin ku ew ne komunîstên rasteqînî ne, eynî wekî îslamîstên Kurd, ku ew rexne li 50 dewletên misilman û her wusa jî li islamîstên Tirk, Faris û Ereban digrin, dibêjin ku ew ne misilmanên rasteqînî ne, yên rast em in. Ev her du dîtin ji çiqas dişibin hev newsa? Di her du yan da jî yên din şaş in, yên rast em in û em alayên rasteqînî yên marksîm û îslamîyetê bilind dikin! Kî ? Em, ango yên ku bê dewlet, bê pişt, bê kes û bindest!

Di Komunîzm û çepgirîyê bi xwe da pirsgirêk heye, ne di Komunîst û çepgirên Tirk, Ereb û Farisan da, pirsgiırêk di îdeolojîya komunîzm û çepgirîyê da ye,(eynî tişt ji bo îslamê jî wusa ye) ku ew bi xwe jî bûye wek bawerî û olekî. Di vir da ez dixwazim minakekî bidim: Di sala 2003 ya da dewleta Amerîkayê anagorê hesabên ku em pê dizanin, xwest rejima Seddam ya İraqê bişkîne, biruxîne. Li seranserê dinyayê partîyên komunîst û çep û her wusa jî li welatên misilman îslamîst rabûn ser pîya û li dijî vê mudaxaleyê û şerî derketin. Çep bi sedema antî emperyalîzmê û îslamî jî, ji ber ku İraq dewletekî misilman bû, Amerîka dewletekî gawir û pişgirê Îsraîlê bû, ji ber vê yekê. Gulê were danûyan! Tunekirina 8 hezar Berzanîyên nêr, bombebarankirina kimyayî ya Helebçeyê, bi tevahî Enfala 182 hezar Kurdên başûrê Kurdistanê di nav 5-6 salan da, ne bala komunîst û çepgiran û ne jî bala misilmanên cîhanê kişand, her yek ji wan ji ber sedemên xwe li himberê Amerîkayê bûn û bûn dilxwaz û pasevanên rejima Seddam. Hewce nake ku ez li vir behsa wê yekê bikim ku, bi pêşengîya Amerîkayê mudaxaleya sala 1991ê û ketina rejima Seddam (2003), çi derfet û îmkanan ji bo me Kurdan derxist meydanê. 

Sûra Amedê, 2001, grafîka li ser metal bi asît, 29x73 cm

Di sala 1991 a û sala 2003 ya da çepgir û îslamîstên dinyayê ji me Kurdan dixwest ku em li dijî Amerîkayê rabin! Eynî raman di telgrafa Mustafa Kemal ya ku ji serleşkerîya artêşa Cezîre ya Osmanlî ra dişand da jî hebû (1918): Dema ku ji wan ra digot “dijmintîya Kurdan li himberî îngîlîz û Fransizsan wusa gurr û geş bikin da ku di siberojê da êdî ev dijminatî neyete sererastkirin.”. Erê, Mustafa Kemalê dostê Lenîn û Sovyetê, hingê me kir dijminên îngîlîz û Fransizan, lê Tirkan piştî demekî kin me Kurdan şikand û wek îronîya dîrokê, leqabên “Gazî, Kahraman, Şanlı” danîn pêş bajarên Kurdistanê! Di vê şikandin, bindestkirina Kurdan da, Tirkan hem ji emperyalîstan (îngîlîz û Fransiz) û hem jî ji Sovyeta Komunîst alîkarîyê sitandin!

Ol û îdeolojî dikare meriv bê hîs û kor bike: Di minaka Komara Kurdistanê (1946) da dikare bi meriv bide gotin ku “perçe dikare gorî (feda) butunê (tevayîyê) bibe”, di mînaka Surîye û İraqê da “Bi rêya dervayê kapîtalîzmê derbasbûna sosyalîzmê” xweşê gohê meriv dikare were û dikare 2 partîyên Kurdan bike nav “Sol Birlik” ango Yekîtîya Çep a bi partîyên komunîst û çep yên kemalîstên Tirk!

25/10/2020

Fuat Onen li ser van dîtinên min yên jorê wusa nivîsî:

Serhad Bapir, ev ne dîalog e. Tu van rêzikan bo çi dinivîsî nizanim. Mijara me ne dîroka nêz ya 50 salî ye. Di derheq wê de analîzên min hene û tê zanîn. Di mijara zimanê wê demê de hişmendîya wê demê de jî. Li jor analîzek heye. Cenabê te weke bersîv dîroka nêzîk bi nerîna xwe ya îroyîn dinivîsînî.

Silav û daxwaza serkeftinê.