Siyaseta Bı Zımanê Tırki

Lı perçeya Kurdıstanê ya ku dı bındestê Tırkiyê da ye, siyaset eve jı zûvaye ku xıtimiye, kevnbûye û asêmaye। Siyaseta ku bı salan dı navbera dewletê û PKKê da asê mabû, jı hêz û taqetê ket, nıha êdi nıkare xwe nû bıke û bı persfektifeki serwext û hemdem rê lı ber xwe veke. Bı baweriya mın dıvê ku merıv zêdetır lı ser vê meselê bıfıkıre: Gelo bı çı awayi tevgera bakûrê Kurdıstanê ê bıkarıbe bıbe xwedi asoyeki ronak û geş. Gelo jı ber kijan sedeman zıman û kesayetiya Kurdayetiyê bı ber lehiya erazyonê ketıne û ber bı wendabûnê va dıçın? Dı vi wari da, da ku em heta dereceki rê lı ber vê erazyonê bıgrın çı jı destê me tê, dıvê em çı nekın û dıvê ku em çı bıkın? Em çewa û bı çı awayi dıkarın jı destkeftınên başûrê welatê xwe istifade bıkın? Dıvê em serê xwe lı ser van meselan bıêşinın, dıvê em jı bo van meseleyan û jı bo gelek meselên dın ên wek wan lı cewaban bıgerın.

Bê guman dıvê ku em siyasetê bı zımanê xwe bıkın। Dı warê zıman da dıvê tu car merıv hêviya kurdiyeki bı rêkûpêk û mukemmel nesekıne. Kurdiya ku em jı dê û bavê xwe hinbûne jı xwe têr û sertêra me dıke. Dıvê merıv qet berbayê çend gotınên ku jı erebi û farısi ketıne zımanê me nekebe, jı xwe ew gotın bûne malê zımanê me ji. Bı hezaran gotınên wusa dı zımanê tırki da ji hene, lê belê çewa ku em dıbinın zımanê tırki zımaneki serbıxwe ye û lı xwe dıxe û geş dıbe û tew dıkare stûyê zımanê me ji bışkine. Heta jı me tê dıvê em kurdiya xwe jı gotınên tırki bıparêzın, lê ku merıv mecbûr bımine dıvê ku merıv wan gotınên tırki ji dı kurdiya xwe da bıkarbine. Dıvê ku her kes bı kurdiya ku dızane bınıvisine, bê guman beriya nıvisandınê, wek prensip dıvê ku merıv bı der û dora xwe ra, bı Kurdan ra bı kurdi bıpeyve, bı kurdi bıde û bıstine. Wê hıngê kurdiya merıv ji bıpêşkeve û geşbıbe.

Malpera Rızgariyê her çıqas dı van demên dawi da bala xwe hındek zêdetır dıde ser kurdi ji, disa ji zımanê ku dı malperê da serdest e û hukım dıke zımanê tırki ye. Dıvê malpera Rızgariyê û her wusa her malperê Kurdan xwe jı hukmê zımanê tırki bıfılıtine, rızgar bıke. Kurd dıkarın bı zımanê tırki xitabê xelkê Tırk bıkın, lê belê ev dıvê jı nispeta % 10 a weşanan zêdetır nebe. Nabe ku zımanê ku em pê siyasetê dıkın, pê rudınên û radıbın zımanê tırki be. Dıvê ku Kurd nebın hevkarên siyaseta asimilekar ya dewleta Tırkan। Dıvê ku Kurd jenosita sıpi ya zımanê kurdi qebûl nekın, stuyê xwe lı hımber vê siyaseta kurdkuj xwar nekın। Dıvê ku em bı axaftın, xwendın û nıvisandına zımanê kurdi dı pratikê da siyaseta asimilasyona zımanê kurdi rûreş û mehkum bıkın. Dıvê em jı bir nekın ku, çıqas em zımanê tırki bıkarbinın emê hınde ji zımanê xwe bıkujın. Dı vê rewşa qedexebûyiya zımanê kurdi da “wezifa” zımanê tırki, helandın û hêrandına zımanê kurdiye. Ev têkılıyeke wusa ye ku dı nav Kurdan da geşbûna zımanê tırki tafıl zımanê kurdi ji dıkuje û jı meydanê radıke. Dı nav Kurdan da runıştına zımanê tırki, mırına zımanê kurdi bı xwe ra tine.

Ew kesên ku bı Kurdbûna xwe hısıyane, ew teşkilat û partiyên ku jı bo heqên Kurdan xwedi iddia ne, dıvê dı meselaya zımanê kurdi da ji xwedi qerar û pratikê bın। Ku wusa nin bın, hıngê nexwe ew kes û parti xwe dıxapinın, lı hımber politikaya asimilasyonê nakebın nav tu xebatê û dı pratikê da bı siyaseta asimilasyonê ya dewletê ra hevkariyê dıkın, û dı cıvata Kurdan da dıbın nımuneyên serketına vê politikaya asimilekar ya dewleta dagırker.

Yek jı sedemên heri mezın a têkçûna tevgera milli a Kurdan, bı zımanê tırki siyaset kırın e. Tevgera Kurd bı zımanê siyaseta xwe, dı warê asimilasyona xort û keçên Kurdan da bû hevkar û aligırê dewleta Tırkan. Jı Tırkan çêtır bı tırki axaftınê jı xwe ra kırın huner û pesnê xwe bı vê sosretê anin! Dı nav zeviyên zımanê tırki da xwestın berhemên Kurdbûnê bıçinın, gıhareşa zımanê tırki nehışt ku tu berhemên kurdi dı van zeviyan da şinbıbe, tenê rebenên ku bı zımanê xwe nızanın, yên ku jı bo fêrbûnê nakebın nav tu xebatê û jı zımanê xwe yê nû qayilın şinbûn. Pışti bındest kırına Kurdan û işgal kırına Kurdıstanê, serkeftına heri mezın a dewleta Tırkan asimile kırına Kurdan e. Ev pêvajo her berdewam e û malesef ber bı serketınê va dıçe.

Pışti ku zımanê tırki hınde tehribatên mezın lı ser zıman, nasname û kesayetiya Kurdan da çêkıriye, dıvê ku Kurdên ku bı Kurdbûna xwe hısiyane, teşkilat û partiyên ku jı bo heqên Kurdan dıxebıtın, êdi xatırê xwe jı zımanê tırki bıxwazın. Ki dıkare iddia bıke ku heta nıha me mısqaleki xêrê dı zımanê tırki da ditiye? Bıla zımanê tırki lı Tırkan û yê me ji lı me piroz be. Siyaseta bı zımanê kurdi wê şexsiyet û qedr bıde tevgera Kurdan. Hızr û şuûra milli bê zıman çênabe. Wek mıllet, bı rasti ji ku em naxwazın dı nav Tırkan da bı reheti bıhelın û wenda bıbın, dıvê ku cudati û ferqiyeta me ya heri mezın em derinın pêş. Hem reng û hem ji dinê me û ên Tırkan weki hevdu ne. Cudati û ferqiyeta me ya berbıçav wek mılet, lı ser zımanê me maye. Ku Kurd zımanê xwe bıparêzın hıngê wê cografya zımanê kurdi ji destnişan bıkın. Kurdıstan wê wek welatê mıleteki ku jı Tırkan cuda ye bımine. Dema ku me wek mılet zımanê xwe wenda kır, hıngê dı pêvajoyeke ne ewqas dur û dırêj da em hemû tıştên xwe wendadıkın, hıngê doza mafê Kurdan û Kurdıstanê ji wê pûç û betal bıbe.

Serhad Bapir, 9/10/2005

Têbıni:
Ev nıvis jı bo malpera Rızgari’yê hate nıvisin û her wusa berê dı dı malpera Rızgari'yê da hatiye weşandın।