Gürdal Aksoy Kurdeki jı bakûra Kurdıstanê jı bajarê Çewlıg’ê (Bingolê) ye, ew Kurdeki zirek e û ez bı xwendına kıtêb û nıvisên wi kêfxweş dıbım, ew bı awayeki metodik û gelek caran ji, dûrê klişe û dubarekırına ku dı nav me Kurdan da ji heye, dınıvisine. Kêmasiyeki wi yê mezın heye ku ew berhemên xwe bı zımanê tırki dınıvise, xweska nıvisên wi bı zımanê me bûna. Jı aliyê di va çewa ku em pê dızanın, bı awayeki amatori be ji, ew bı hunera resım ra ji mujildıbe, ev ji jı bo mın ciyê kefxweşiyê ye.
G. Aksoyê ku dı sala 1968 a da hatıye dınê, xwendına xweya despêkê, ya navin û liseyê lı Eleziz, Antalya û Enqere yê da çêkıriye. Wi dı sala 1996 a da Faqulta Huqukê ya Zaningeha Enqerê qedandiye, lı ser antropoloji (beşa zaninê, ya ku mırovan wek hebûneki xwezayi qebûldıke û lı ser wan lêkolinê dıke.), dirok û mitolojiyê lêkolinan dıke û dıxebıte. Heta nıha van kıtêbên wi hatıne weşandın:
Lêkoninên lı ser Zımanê Kurdi û Efsaneyên wi, cilt 1 (Weşanên “Öteki” Enqere, 1991)
Hieros Gamos (Zewaca Piroz bı zımanê Yunani- S.Bapir), Têbıniyên lı ser Xweda- Bav (Weşanên Zagros, Stenbol, 1993)
Xelkê ku Diroka Wi Nehatiye Nıvisandın (Weşanên Avesta, Stenbol, 1996)
Mırov, Kultur û Medeniyet (Weşanên Avesta, Stenbol, 1996)
Gelo Dawiya Evinê ye? (Weşanên Yurt Kitap, Enqere, 1998)
Newroz, Efsaneki – Dirokeki (Weşanên Yurt Kitap, Enqere, 1998)
Gırtigeha Xelkan Anadolu, “ Jı Xwe Dûrketına Kurdan a bı Ditınên Merkezitiya Anadolutiyê” (Weşanên Komal, Stenbol, 2002)
Mitolojiya Kurd-Alewi ya Dêrsimê, Figurên Oli dı Raa Haq da” (Weşanên Komal, Stenbol, 2006)
Gürdal Aksoy eve zûva ye ku dı malpera Rızgariyê da nıvisên xwe dıweşine û malesef (ez dıbêm qê) heta nıha tu kıtêb û nıvisên wi nehatine wergerandın ser zımanê me.
Dı nıvisek xwe ya bı navê “Nexşeya Hürriyet’ê, Nexşeya Rê”da http://www.rizgari.com/modules.php?name=Rizgari_Niviskar&cmd=read&id=1456 , ku 5 hefte beriya nıha weşand, G. Aksoy bala me dıkşine ser nexşeya Kurdıstanê. Her wusa ew behsa nexşeya dewleta Tırkiyê ji dıke, ew jı me ra behsa ziyan û xetera bı cıhbûna vê nexşeya çargoşeyiya dırêj dı mêjiyê me da dıke û ew dıbêje ku ev şıkl wek bageraneki gıraniyê, gıraniya pisikolojiki lı ser me Kurdan çêdıke.
Ew jı me ra behsa nexşeyên hın dewletan dıke, ku ew dışıbın şıklên lawır an ji heywanan, û dıbêje ku dı derheqê nexşeya welatê wan da û bıcıhbûna hızra mıletbûn û hebûna welateki xwedi sınorên eşkere da, şıkleki wusa ku bı reheti tênaskırın, avantajeki mezın dıde wan mıletan.
G. Aksoy serê xwe lı ser vê meselê dıêşine, ka gelo nexşeya Kurdıstanê dışıbe kijan heywani? Ew jı nıha va bala me dıkşine serê hespeki, hespê ku berê xwe daye ber bı aliyê rojhılat û dıbêje ku jı bo nexşeya Kurdıstanê dıbe ku merıv şıklê lawıreki, baştır lıhevhati ji peydabıke.
Pışti ku mın vê nıvisa hêja ya G. Aksoy xwend, hın aliyên dın yê nexşeya Kurdıstanê hatın bira mın, ku ev bı salanın mın ji mujûldıkın.
Eve zûva ye ku nexşeya Kurdıstana me wek şıkl bala mın ji dıkşine. Cara pêşi mın dı kovara mizahi ya bı zımanê kurdi, Zengıl’ê da karikatoreki xwe lı ser vê meselê weşand. Ew çax bı navê “Dede” mın vê karikatora xwe imzekırıbû. Herçi kovara Zengıl e, ew lı Swedê dı navbera salên 1985-86 an da derket û tenê 4 hejmarê wê belavbûn. Dı wan salan da xeyni Zengıl’ê, du kovarên dın yên mizahi ji derdıketın lı Swedê: Mirkut û İsot û her du ji bı zımanê kurdi bûn.
Dı vê karikatora xwe da ez lı ser nexşeya Tırkiyê ya ku bê Kurdıstanê ye sekınim. Ev nexçeya Tırkiyê gelek dışıbe nexşeya gıravaya Qıbrısê, yani Tırkiyeki bê bakûra Kurdıstanê dıbe wek Qıbrısê. Her wusa ez lı ser wan daxwaz û xewnên Tırkan, yên ku dıxwazın hemû Qıbrısê têxın bındestê xwe û jı aliyê di va ji ew şıkestın û kêfnexweşiya wan a ku dema ku wê perçe Kurdıstanê a ku dı bın işkala wan da ye jı bındestê wan derê û wê bıfılıte, sekınim.
Her wusa dı resım û grafikên mın da, nexşeya Kurdıstanê carna dıbe qevdeki kulilkên rengareng, carna dıbe desteki ku “bıji Kurdıstan”ê dınıvise an ji dıbe çar darên ku her çar perçeyên Kurdıstanê temsildıkın.
Serhad Bapir 20/5/2008
G. Aksoyê ku dı sala 1968 a da hatıye dınê, xwendına xweya despêkê, ya navin û liseyê lı Eleziz, Antalya û Enqere yê da çêkıriye. Wi dı sala 1996 a da Faqulta Huqukê ya Zaningeha Enqerê qedandiye, lı ser antropoloji (beşa zaninê, ya ku mırovan wek hebûneki xwezayi qebûldıke û lı ser wan lêkolinê dıke.), dirok û mitolojiyê lêkolinan dıke û dıxebıte. Heta nıha van kıtêbên wi hatıne weşandın:
Lêkoninên lı ser Zımanê Kurdi û Efsaneyên wi, cilt 1 (Weşanên “Öteki” Enqere, 1991)
Hieros Gamos (Zewaca Piroz bı zımanê Yunani- S.Bapir), Têbıniyên lı ser Xweda- Bav (Weşanên Zagros, Stenbol, 1993)
Xelkê ku Diroka Wi Nehatiye Nıvisandın (Weşanên Avesta, Stenbol, 1996)
Mırov, Kultur û Medeniyet (Weşanên Avesta, Stenbol, 1996)
Gelo Dawiya Evinê ye? (Weşanên Yurt Kitap, Enqere, 1998)
Newroz, Efsaneki – Dirokeki (Weşanên Yurt Kitap, Enqere, 1998)
Gırtigeha Xelkan Anadolu, “ Jı Xwe Dûrketına Kurdan a bı Ditınên Merkezitiya Anadolutiyê” (Weşanên Komal, Stenbol, 2002)
Mitolojiya Kurd-Alewi ya Dêrsimê, Figurên Oli dı Raa Haq da” (Weşanên Komal, Stenbol, 2006)
Gürdal Aksoy eve zûva ye ku dı malpera Rızgariyê da nıvisên xwe dıweşine û malesef (ez dıbêm qê) heta nıha tu kıtêb û nıvisên wi nehatine wergerandın ser zımanê me.
Dı nıvisek xwe ya bı navê “Nexşeya Hürriyet’ê, Nexşeya Rê”da http://www.rizgari.com/modules.php?name=Rizgari_Niviskar&cmd=read&id=1456 , ku 5 hefte beriya nıha weşand, G. Aksoy bala me dıkşine ser nexşeya Kurdıstanê. Her wusa ew behsa nexşeya dewleta Tırkiyê ji dıke, ew jı me ra behsa ziyan û xetera bı cıhbûna vê nexşeya çargoşeyiya dırêj dı mêjiyê me da dıke û ew dıbêje ku ev şıkl wek bageraneki gıraniyê, gıraniya pisikolojiki lı ser me Kurdan çêdıke.
Ew jı me ra behsa nexşeyên hın dewletan dıke, ku ew dışıbın şıklên lawır an ji heywanan, û dıbêje ku dı derheqê nexşeya welatê wan da û bıcıhbûna hızra mıletbûn û hebûna welateki xwedi sınorên eşkere da, şıkleki wusa ku bı reheti tênaskırın, avantajeki mezın dıde wan mıletan.
G. Aksoy serê xwe lı ser vê meselê dıêşine, ka gelo nexşeya Kurdıstanê dışıbe kijan heywani? Ew jı nıha va bala me dıkşine serê hespeki, hespê ku berê xwe daye ber bı aliyê rojhılat û dıbêje ku jı bo nexşeya Kurdıstanê dıbe ku merıv şıklê lawıreki, baştır lıhevhati ji peydabıke.
 |
| Pêşniyariya Gürdal Aksoy jı bo nexşeya Kurdıstanê. |
Pışti ku mın vê nıvisa hêja ya G. Aksoy xwend, hın aliyên dın yê nexşeya Kurdıstanê hatın bira mın, ku ev bı salanın mın ji mujûldıkın.
 |
| Karikatora Serhad Bapir, kovara Zengıl, hejmar 7-8, 1986, Swed. |
Eve zûva ye ku nexşeya Kurdıstana me wek şıkl bala mın ji dıkşine. Cara pêşi mın dı kovara mizahi ya bı zımanê kurdi, Zengıl’ê da karikatoreki xwe lı ser vê meselê weşand. Ew çax bı navê “Dede” mın vê karikatora xwe imzekırıbû. Herçi kovara Zengıl e, ew lı Swedê dı navbera salên 1985-86 an da derket û tenê 4 hejmarê wê belavbûn. Dı wan salan da xeyni Zengıl’ê, du kovarên dın yên mizahi ji derdıketın lı Swedê: Mirkut û İsot û her du ji bı zımanê kurdi bûn.
Dı vê karikatora xwe da ez lı ser nexşeya Tırkiyê ya ku bê Kurdıstanê ye sekınim. Ev nexçeya Tırkiyê gelek dışıbe nexşeya gıravaya Qıbrısê, yani Tırkiyeki bê bakûra Kurdıstanê dıbe wek Qıbrısê. Her wusa ez lı ser wan daxwaz û xewnên Tırkan, yên ku dıxwazın hemû Qıbrısê têxın bındestê xwe û jı aliyê di va ji ew şıkestın û kêfnexweşiya wan a ku dema ku wê perçe Kurdıstanê a ku dı bın işkala wan da ye jı bındestê wan derê û wê bıfılıte, sekınim.
 |
Bıji
Kurdıstan, 1993, qelema rengin, 29x21 cm.
|
Her wusa dı resım û grafikên mın da, nexşeya Kurdıstanê carna dıbe qevdeki kulilkên rengareng, carna dıbe desteki ku “bıji Kurdıstan”ê dınıvise an ji dıbe çar darên ku her çar perçeyên Kurdıstanê temsildıkın.
Serhad Bapir 20/5/2008
 |
| Kurdistan, 1986, rengên marker, 21x29cm. |
 |
Hêvi, 2005, qelemên rengin, 17,5x 25 cm. |
 |
| Hesp, 2008, teknika tevlihev, 17x23 cm |
No comments:
Post a Comment