Nizamettin Arıç,
bı şıroveya xwe ya xweser, bı reng û bêhna dengê xwe, berê xwe dıde warê bav û
kalan. Berê xwe da berhemên zarok û neviyên Kurdên Êzıdi, yên ku bı zehmeti xwe
gıhandıbûn ber bextê Rusiya Qeyseri. Ew Kurdên ku hejmara wan ji bı qasi navçeyeki
pıçûk yê Kurdıstanê ye, dı şertên hıkma Sovyetê ya Ermenıstan û Gurcıstanê da,
jı wan hat ku bêhna mıletbûnê bıdın û bıstinın, bı gelek ervaz û nışivan va ev
berhemên gıranbuha afırandın.
Pışti nıvşê
êşxwar û bı xem yê weki Erebê Şemo, Heciyê Cındi û Qanatê Kurdo, yên ku dı
sêwixaneyan da mezınbûbûn lê wan himê edebiyata kurdi ya nûjen lı Sovyeta berê
danin, nıfşê dıduyan yê ku lı Ermenıstanê hate dınê, yên weki Fêrikê Ûsıv û
Eskerê Boyik û gelekên dın, dı warê helbest û berhemên dın yên edebiyatê da
pêşketın.
Nizamettin Arıç,
melodiyên xwe nûjen bı çavkaniyên muzika kurdi avdıde û sentezeki sıpehi ya
serketi dıafrine. Albuma “Azadi” minakeki baş ya vê yekê ye ku, dema helbesta
lirik ya bı hêz, bı melodiya muzika bı kalite ra têne ba hev, vêca berhemeki
çewa serketi dertê meydanê. Helbestên
van her du helbestvanên me yên hêja, disa bı me dıde xwıyakırınê ka çewa zımanê
xelkê dıkare bıbe zımanê helbestên bı naverok û yên bı hêz û çewa ev zıman per
û baskên xwe vedıde.
Ez dıbêm qê, ev
cara pêşi ye ku Kurdên bakûrê Kurdıstanê bersıveki hınde baş û lıhevhati dıdın
beramberê wê xêr û xweşi û xızmeta ku hunermendên Beşa Kurdi ya Radyoya Êrivanê
lı me kırıne. Nizamettin Arıçê hêja, lı ser navê me Kurdên bakûrê Kurdıstanê û
hemû Kurdıstanê, jı Kurdên Sovyeta berê, yên ku zıman û kultura xwe parastıne
ra dıbêje “mala we ava û wun her hebın û bıafrinın”.
Jı aliyê di va,
dema ku em bala xwe dıdıne albuma “Azadi”yê, em dıbinın ku Nizamettin Arıç
şıroveki nû daye helbesta “Gozel” ya Fêrikê Ûsıv. Aramê Tigranê nemır, berê,
beşeki mezın ya vê helbestê bı reng û awayê muzika xwe, bı navê “Kewa Gozel”
kırıbû stran. Ev strana kevn ya Aramê Tigran, dı albûma wi ya bı navê
“Serxwebûn Xweş e”(Aydın Muzik & Mir Produktion), ya ku dı sala 1995 a da
hatiye qeydkırınê da ji heye. Lê, çewa ku navê tu helbestvanên ku gotınên
stranên vê albuma Aramê Tigran afırandın, nehatiye nıvisin, navê Fêrikê Ûsıv ji
nehatiye nıvisin.
Vê carê Nizamettin
Arıç berê xwe dıde vê helbesta Fêrikê Ûsıv û bı melodiyeki dın, bı awayeki dın
yê serketi, straneki dın çêdıke. Muzika vê stranê hindek rithma muzika Maurice
Ravel ya bı navê “Bolero” ani bira mın.
Ev cara dıduyan e
ku ez leqayê helbesteki têm ku şıroveyên jı hev cıhê lı serê hatıne çêkırın û
bûne du stranên cıhê yên serketi. Xeyni vê helbesta navbori, helbesta di,
helbesta Cegerxwinê nemır yê bı navê “sala 1959” e, ku ez dıbêm qê pêşi
Nizamettin Arıç kıriye stran û dûra ji Semir Eli vê helbestê bı awayeki di,
disa serketi kıriye straneki dın. (Her çıqas ku mın dı qenelaki televizyonê ya
Kurdan da, strana Semir Eli ya bı vê helbesta Cegerxwin ditıbe û sehkırıbe ji,
ez pê nızanım ka Semir Eli çı navi lı vê strana xwe daniye. Mın vê strana Semir
Eli dı Youtube da ji peydanekır.)
Lı kêleka stranên
serketi yên dın, strana ku heri zêde tesir lı mın kır strana “Zarotiya me” bû,
ya ku helbesta wê Eskerê Boyik nıvisiye. Dıbe ku sedem ew be ku zarokatiya mın
bı xwe ji kêm zêde dı nav feqirtiyê da derbasbûbû be, lê ez dıbêm qê ev helbesta
hanê, hesreti, bêçaretiya mırovan û wek nesleki, zarokatiya me bı xwe ya wunda,
bı awayeki baş dıde xwıyakırınê.
Nizamettin Arıç
bı stila muzika xwe, muzika kurdi zengintır kıriye, ew hunermendeki serketi û ronakbireki
Kurdıstani yê xwediyê pivan, exlaqa siyasi û karekter e. Ewi hunera xwe nekır
xızmeta parti û xızban û nebû hunermendeki kole. Wi bı serbılındi pivana hunera
xwe bı xwe çêkır û bı vi awayê hunereki serketi jı bo mılet û welatê xwe avakır.
Em wek mılet, bı vê hunera wi ya ku dı sewiya bılınd da ye, kêfxweş û serbılınd
ın.
Erê, pışti 96
salan, dı warê hunerê da be ji, herema Serheda bakûrê Kurdıstanê bırayên xwe
yên ku hêlina wan hatıbû herımandın hımbêz kır. Dema ku çiyayên Agıri û çiyayê
Elegezê destên xwe dıdın hevdu, hıngê berhemên gıranbuha yên weki “Azadi” dertên
meydanê.
30/10/2011
 |
| Nizamettin Arıç, 2016, hıbra çini, 25x17 cm |
No comments:
Post a Comment